Cytat tygodnia

Twierdził, ze im więcej czyta, tym mniej widzi w tym wszystkim sensu.

- Grona gniewu, John Steinbeck -

Kair pełen wyzwań i wyznań czyli „Martwy dżinn w Kairze i inne opowiadania" P. Djèlí Clark

Tytuł: Martwy dżinn w Kairze i inne opowiadania

Autor: P. Djèlí Clark

Cykl: Uniwersum martwego dżinna

Tom: 0.5

Wydawnictwo: MAG

Data wydania: 2022

Liczba stron: 150
Tłumacz: Małgorzata Szypuła

Kategoria: Fantastyka, fantasy, młodzieżówka

Ocena: 7+/10

Akurat Uniwersum martwego dżinna było dla mnie wyborem oczywistym, chociaż początkowo nie byłam pewna czy dobrym pomysłem jest rozpoczynanie tej przygody od spotkania ze zbiorem opowiadań. Coś jednak wybrać musiałam, bo uwielbiam wszystko co jest związane z dżinami i fantastyką w arabskich klimatach, a P. Djèlí Clark dodatkowo podarował nam steam punk, który również wywołuje u mnie szybsze bicie serca. Tej pokusie po prostu nie mogłam się oprzeć.

Książka ma zaledwie 150 stron i zawiera trzy opowiadania - Martwy dżinn w Kairze, Anioł z Chanu al-Chalili oraz Nawiedzony tramwaj nr 15. Każde z nich opowiada inną historię, ale elementem wspólnym wszystkich jest przedstawienie jakiegoś dżinna oraz magicznego aspektu. Każde z nich miało również mniej lub bardziej kryminalny rys, niemałą nutę dramatyzmu, jak i wyrazisty motyw społeczny. Dzięki temu jako zbiór Martwy dżinn w Kairze i inne opowiadania jest z jednej strony są różnorodny, ale z drugiej utrzymuje pewną spójną całość.

- Nie przyszłam prosić o spełnienie życzenia - oznajmiasz stanowczo. Zresztą życzenia to ryzykowna sprawa, skutki są niepewne i nieprzewidywalne. Nigdy nie wiadomo, z czym człowiek skończy, kiedy dobija targu z dżinnem. Wahasz się, aż wreszcie mówisz: - Szukam cudu.

Znajdź odwagę, aby poszukać siebie czyli „Pochwała głupoty w XXI wieku" Bartosza Małeckiego

Tytuł: Pochwała głupoty w XXI wieku

Autor: Bartosz Małecki

Wydawnictwo: M23

Data wydania: 21.11.2024

Liczba stron: 192

Kategoria: Poradnik

Ocena: 7+/10

Od wydania Pochwały głupoty Erazma z Rotterdamu minęło pięć wieków. Świat przez ten czas uległ niesamowitym przemianom, ale otoczenie i ludzkie słabości nadal mają ogromny wpływ na to jakich wyborów dokonujemy każdego dnia. Pochwała głupoty XXI wieku Bartosza Małeckiego, inspirując się tą rozprawą filozoficzną, nawiązuje do nonsensów współczesnego świata i tego, co dzisiaj, w "elegancki" sposób próbuje nami manipulować.

Media społecznościowe, a zwłaszcza Instagram czy TikTok z ideą idealnego, pięknego życia, przyniosły nam jako społeczeństwu nowe wyzwania. Nieustająco dążymy do doskonałości, a zarówno definicję perfekcyjnego życia jak i drogę do niego odgórnie nam wyznaczono. Planuj każdą sekundę życia, żeby być maksymalnie wydajnym i efektywnym, bądź na diecie, biegaj w maratonach, rób kolejne kursy, instaluj nowe apki do nauki języków... Musisz czytać ambitne popularne książki, podążać za trendami już nie tylko w ubraniach czy butach, ale również domowych dekoracjach, superfoods, makijażu, włosach i paznokciach, suplementach diety. 

A na sam koniec musisz jeszcze jedno - nieustająco do tego powracać i sprawdzać, śledzić cudze ścieżki, te idealne światy, doskonałe śniadania, piękne plannery, ścianki medali, cudowne życia. 

Oczywiście adaptacja niektórych pomysłów nie jest zła, tutaj chodzi o przymus i o wpływ negatywny - to super jeżeli masz chęć skorzystać z porad internetu, w którejkolwiek z tych dziedzin, ale nie musisz. To jest ok, że nie biegasz maratonów, możesz nie chcieć być szefem zespołu, możesz nie lubić gotować i nie jeść morwy posypanej zielonym jęczmieniem. To Twój wybór, nawet jeśli Instagram próbuje nas przekonać, że jeżeli powiesz "nie" drodze, którą on sprzedaje, to Twój świat ulegnie destrukcji, zostaniesz samotny, bezrobotny, brzydki i chory. Bzdura. 

Zastanów się, ile rzeczy mógłbyś zrobić, gdybyś zaczął traktować weekendy jak dar - czas, który możesz poświęcić na to, co naprawdę chcesz robić. Bo życie nie czeka. Weekend za weekendem mijają, a Ty wciąż odkładasz wszystko na „jutro".

Cytat tygodnia

Człowiek nigdy nie jest silniejszy niż wtedy, kiedy znajdzie się na skraju rozpaczy.

- Białe zęby, Zadie Smith -

Wszystko może być grą czyli „Spectacular" Stephanie Garber

Tytuł: Spectacular

Autor: Stephanie Garber

Cykl: Caraval

Tom: 3.5

Wydawnictwo: Poradnia K

Data wydania: 2024

Liczba stron: 219

Tłumacz: Mateusz Borowski

Kategoria: Literatura młodzieżowa, Fantasy, Fantastyka

Ocena: 7+/10

Pokochałam cykl Caraval, znacznie mocniej niż bym się tego po sobie spodziewałam. Najpierw porwała mnie magia niezwykłego Caravalu, a im dalej w Legendę, tym bliżej Finału i tak oto przepadałam w historii sióstr Dragna. Po przeczytaniu cyklu Baśń o złamanym sercu wydawało się, że to koniec historii osadzonych w tym wspaniałym świecie pełnym przewrotnej magii, która raz zapiera dech w piersiach metaforycznie, a raz faktycznie. ;) Miałam jednak podejrzenia, że autorka przed powrotem się nie powstrzyma i proszę, teraz trzymam w ręku absolutnie bajkowe Spectacular. 

Oto po przygodach opisanych w trzech poprzednich częściach trzymujemy niedługą, pełną ilustracji, historię skąpaną w świątecznym blasku. Scarlett kocha Wielkie Święto, od zawsze było ono dla niej najważniejszym dniem w roku. Nic dziwnego, że teraz w swojej nowej roli, w przygotowanie świątecznego widowiska wkłada całe serce. Jednak na każdą Scarlett przypada Donatella, prawda? Tella uwielbia święta, ale tym razem ma kłopot - wciąż nie znalazła idealnego prezentu dla Legendy. On akurat za Wielkim Świętem nie przepada, ale dziewczyna nie traci nadziei, że oto znajdzie podarek, który sprawi mu przyjemność i obłaskawi święta, a jednocześnie ukoi jej niepokoje. Jednak jak to zwykle bywa, lepiej uważać z życzeniami, bo jeszcze mogą się spełnić...

- Nie czytaj tego! - zawołała

Właśnie tych słów nie powinna mówić.

Jak powszechnie wiadomo, osobom, które nie lubią czytać wystarczy zabronić lektury, 

by natychmiast je zainteresowała. I tak było w tym wypadku.

Słodycz dojrzewania w cieniu smartfonów i trzepaków „Jesteśmy pierwszą ciemnością tego lata" Oli Lewandowskiej

Tytuł: Jesteśmy pierwszą ciemnością tego lata

Autor: Ola Lewandowska

Wydawnictwo: Biuro Literackie

Data wydania: 2024

Liczba stron: 38

Kategoria: Poezja

Ocena: 7/10

Czasami w kwestiach czytelniczych podejmuję impulsywne decyzje. Nie planowałam kolejnego tomiku poezji, ale byłam mocno zestresowana, a w torebce miałam czytnik. Szukałam czegoś co szybko wybije mnie z rytmu i Jesteśmy pierwszą ciemnością tego lata Oli Lewandowskiej dokonało tego niezwykle skutecznie.

Ten tomik to prawdziwy miks buzujących pod skórą myśli i uczuć. Z jednej strony jest w poezji Oli Lewandowskiej sensualna nastoletniość. Jej wiersze kojarzyły mi się z jedzeniem agrestu - lekko słodkie, lekko kwaśne, pachnące latem - upałem, ulewą, przedburzową duchotą i podeszczową wilgocią. Jest w tej poezji mnóstwo dziewczyńskiej energii, gdzieś na pograniczu pomiędzy niewinnością i odkrywaniem świata takim jaki jest - niezbyt piękny, niewrażliwy, pełen podobieństw, ale i różnic. Jest tu dojrzewanie w najczystszej ludzkiej postaci, ale również odrębność dziewczyny, która odkrywa siebie jako osobę. Jest cielesność, są przemyślenia, są emocje i uczucia, jest trochę filozofii - typowa mieszanka, która kłębi się w nastolatku, niesamowicie wiarygodny obraz. Całość jest umieszczona raz między drzewami, raz między blokami.

(...) znamy już smak porażki, wycieramy ją w kolana

za paznokciami toczy się kolejna bitwa

z okna wołają na obiad

- ciepło:miąsz -

Cytat tygodnia

Przyszłość jest ciągłą zmianą, wiecznie uzależnioną od decyzji jednostek.

- Wojna makowa, Rebecca F. Kuang -

Zew wojny i słowa pełne mocy czyli „Divine Rivals. Pojedynek bogów" oraz „Ruthless Vows. Rozdzieleni przez wojnę" Rebeki Ross

Tytuł: Divine Rivals. Pojedynek bogów, 

Ruthless Vows. Rozdzieleni przez wojnę

 

Autor: Rebecca Ross

Cykl: Letters of Enchantment

Tom: 1,2

Wydawnictwo: You & YA

Data wydania: 2024

Liczba stron: 352, 448

Tłumacz: Ewa Skórska

Kategoria: Fantastyka (urban fantasy w dużej części)

Ocena: 7/10

Na pewnym etapie Letters of Enchantment wyskakiwało mi w co drugim poście okołoksiążkowym w niemal każdy medium społecznościowym, a szczególnie dużo uwagi poświęcano wątkowi romantycznemu. Mnie natomiast przyciągnął motyw zaczarowanych listów, który nie dość, że w fantastyce jest nieczęsty, to jeszcze ten tutaj miał mieć słodko-gorzki wydźwięk. To jednak tylko pół prawdy, bo drugie pół jest takie, że naprawdę miałam chęć sprawdzić co takiego mają w sobie ten cykl oraz Fourth wing, że młode dziewczyny niemal mdleją na myśl o Romanie i Xadenie. Tajemnicę tego drugiego poznałam już jakiś czas temu i chociaż jakościowo Fourth wing pozostawiało nieco do życzenia, to wątki smoków oraz właśnie bohaterów były całkiem zwinnie poprowadzone. Zatem przyszedł czas poznać tajemnicę Romana!

Kiedy ukochany brat Iris wyrusza na wojnę, nastolatka jest świadoma, że nie będzie jej łatwo. Jednak nic nie przygotowało jej na to co wkrótce staje się faktem - nie ma pojęcia co dzieje się z bratem, a ich matka coraz częściej topi żal w alkoholu, co sprawia, że utrzymanie domu spada na Iris. Dziewczyna decyduje się na szalony krok i pisze esej w nadziei, że przynajmniej będzie mogła łączyć przyjemne z pożytecznym. Tak dostaje pracę w redakcji lojalnej gazety „Oath Gazette”, w której poznaje Romana Kitta aroganckiego konkurenta do posady felietonisty. Choć oboje są pełni pasji, różni ich niemal wszystko - rodzina, pochodzenie, doświadczenia, perspektywy. 

Trudna sytuacja Iris, która nieustannie się komplikuje, sprawia, że dziewczyna znajduje ujście swojej frustracji, w tym co lubi robić najbardziej - pisaniu. Nastolatka przelewa swoje uczucia na papier, a z braku adresata kolejne listy wkłada do szafy. Tyle, że magiczny świat potrafi płatać figle, a listy znikają...

Rano obudziliśmy się w jednym świecie, a słońce zachodzi już nad innym.

Muszę przyznać, że jedną z rzeczy, które najbardziej lubię w fantastyce YA jest to, że porywa czytelnika bez reszty. Nie inaczej jest w przypadku Divine Rivals. Pojedynek bogów i Ruthless Vows. Rozdzieleni przez wojnę. Oba tomy przeczytałam w dwa dni, choć po prawdzie połknęłam bardziej odpowiada rzeczywistości. Dzięki temu na kilka godzin wyrwałam się z codziennego życia, a świat do którego się udałam był na tyle interesujący, że nie żałuję spędzonego tam czasu.

Cytat tygodnia

Bo jest tak, że przypadek staje się losem, który trzeba tylko odczytać. 

Dostrzec, zanim będzie za późno.

- Rzeka dzieciństwa, Andrzej Stasiuk -

Oniryczna historia monochromatycznego cyrku czyli „Cyrk nocy" Erin Morgenstern

Tytuł: Cyrk nocy

 

Autor: Erin Morgenstern

Wydawnictwo: Świat Książki

Data wydania: 2012

Liczba stron: 432

Tłumacz: Patryk Gołębiowski

Kategoria: Fantastyka, romantasy

Ocena: 7+/10

Nieśmiało przyznaję, że za pierwszym podejściem Cyrk nocy porzuciłam mniej więcej w połowie. Nie potrafiłam się w nią wczuć, cały czas szłyśmy innym rytmem obok siebie zamiast wspólnie. Przerwałam, bo się męczyłam - czułam, że to jest dobra książka, że Erin Morgenstern świetnie maluje Cyrk Snów, a to ja odstaję swoim zniecierpliwieniem i rozedrganiem. Uznałam, że w tej sytuacji muszę powrócić do niej za jakiś czas i sprawdzić co było przyczyną naszego nieporozumienia. Jak dzisiaj sprawdziłam, było to jesienią 2019. Kilka dni temu przeglądałam czytnik w poszukiwaniu inspiracji i widząc Cyrk nocy wreszcie poczułam, że jestem gotowa do tej historii powrócić, by sprawdzić czy teraz dotrwam do końca...

KPC czyli trzecie Kwartalne Podsumowanie Czytelnicze w 2024

Oto nadszedł październik. Ostatnie trzy miesiące z jednej strony były dla mnie niezwykle pracowite i każdy dzień był wypełniony co do godziny działaniami, ale z drugiej ten okres minął mi błyskawicznie. Nawet się nie obejrzałam, a tu już nadszedł czas trzeciego Kwartalnego Podsumowania Czytelniczego. Już wiem, że moje nadzieje z poprzedniego KPC, żeby więcej czytać nie odnalazły swojego odzwierciedlenia w rzeczywistości. Niestety. Taki chyba ten rok będzie, obfitujący w wydarzenia natomiast oszczędny w ilość przestrzeni w życiu i w głowie na czytanie i pisanie. Teraz mam już tylko nadzieję na to, że kolejne trzy miesiące, ostatnie w 2024, pozwolą mi spędzić chociaż trochę czasu z książkami. Może udałoby mi się cokolwiek rozgrzebanego dokończyć? Jak to mawiają klasycy, nadzieja matką głupich, ale przy takiej liczbie napoczętych książek trudno nie liczyć na szczęśliwe zakończenie.

Piękno istnienia w jednej książce czyli „Biologia. Opowieść o życiu" Lindsay Turnbull

Tytuł: Biologia. Opowieść o życiu

 

Autor: Lindsay Turnbull

Wydawnictwo: Rebis

Data wydania: 2024

Liczba stron: 304

Tłumacz: Bożena Jóźwiak

Kategoria: Literatura popularnonaukowa

Ocena: 9+/10

Nie jest tajemnicą, że uwielbiam biologię. Szczególnie interesująca jest dla mnie biologia molekularna oraz biologia zwierząt, zwłaszcza człowieka, ale biologia jako taka zachwyca mnie na każdym kroku. Dlatego wybitnie interesują mnie książki popularnonaukowe, które o niej opowiadają. Oczywiście mamy takie pozycje jak słynna Biologia Ville'go, Biologia Campbella Biochemia Stryera czy Genomy Browna, ale takie cegiełki to miliony nowych informacji, których spamiętanie po pierwszym czytaniu jest najzwyczajniej w świecie niemożliwe. Poza tym są to spore lektury, bardziej zaawansowane, i co najważniejsze, skierowane do osób biologią już zainteresowanych. Ja tymczasem wciąż poszukuję książek, które mogłyby to zainteresowanie rozbudzić! Kiedy więc zobaczyłam Biologię. Opowieść o życiu Lindsay Turnbull (ilustrowaną przez Cecile Girardin) nie mogłam się oprzeć, musiałam ulec tej pokusie i zagłębić się w tym świecie, dowiedzieć się czy to jest taka pozycja, którą mogłabym młodą osobę zainspirować!

Okazuje się, że tak, książka pani Turnbull jest tym czego szukałam. Powinna być na działach dziecięcych każdej biblioteki, aby nasi młodzi czytelnicy mogli szukać natchnienia dotyczącego swojej przyszłości na wiele sposobów. To może rozbudzić zainteresowanie przyszłego lekarza, farmaceuty, biotechnologa, analityka medycznego, bioinformatyka czy biofizyka. Jednak nie ograniczałabym odbiorców tej książki wyłącznie do młodych czytelników, bo jestem głęboko przekonana, że również dorosłym Biologia. Opowieść o życiu może przynieść sporo satysfakcji! W swoim życiu poznałam wiele osób, które podpytywały mnie o biologiczne informacje, bo "w szkole było nudno, ale teraz to mnie to naprawdę ciekawi". W teorii internet zawiera wszystkie odpowiedzi, jednak w praktyce wiele z nich jest sprzecznych, podanych w encyklopedyczny sposób. Książka Lindsay Turnbull będzie dla takich osób istnym wybawieniem - zawiera dużo interesujących faktów, które przekazuje w prosty, przyjemny i uporządkowany sposób. W dodatku autorka ma kwalifikacje, żeby nam opowiadać o biologii - Lindsay Turnbull jest wykładowcą na Uniwersytecie Oxfordzkim i specjalizuje się w biologii roślin, a jej prace są szerokocytowane, szczególnie jedna z nich, do której odwoływano się ponad 1000 razy! To samo w sobie wiele mówi o tym jak środowisko akademickie ocenia jej pracę i dowodzi, że autorka co nieco doświadczenia ma. ;)

Fotoukłady działają brutalnie, dlatego poświęćmy jeszcze chwilę uwagi biednemu porzuconemu tlenowi, od którego tak bezwzględnie oderwano wodór podczas rozkładu wody. Atomy tlenu nie potrafią znieść samotności, dlatego łączą się w pary i odlatują w postaci cząsteczek O2, niekochanych i niechcianych przez komórki, z których pochodzą. Często trafiają następnie do płuc znajdującego się w pobliżu zwierzęcia, bardzo chętnego odwrócić proces, który doprowadził do ich powstania. Jeśli w świecie istnieje prawdziwa harmonia, to tu mamy z nią do czynienia (...).

Cytat tygodnia

Tak, właśnie to, że to już spokój. Koniec. Po wszystkim.
Dwieście tysięcy ludzi leży pod gruzami. Razem z Warszawą. 

 

-  Pamiętnik z powstania warszawskiego, Miron Białoszewski -

Cytat tygodnia

Obiecał kochać mnie aż do śmierci, ale jego miłość nie uchroniła mnie przed jego podłością.

- Królowa niczego, Holly Black -

Nastrasz ich Buką czyli „Przechadzki po Dolinie Muminków" Hanny Dymel-Trzebiatowskiej

Tytuł: Przechadzki po Dolinie Muminków

Autor: Hanna Dymel-Trzebiatowska

Wydawnictwo: Uniwersytetu Gdańskiego

Data wydania: 2024

Liczba stron: 265

Kategoria: Literaturoznawstwo

Ocena: 9/10

Recenzję tej książki zacznę od kontrowersyjnego wyznania - nie jestem wielką miłośniczką Muminków. Na pewnych etapach życia przeczytałam tych dziewięć książeczek, ale nie miałam odczucia, by była to lektura aż tak wielowymiarowa jak głosili to niektórzy inni czytelnicy. Miała być symboliczna, uniwersalna, współczesna, a ja jak sądziłam dostrzegałam tylko wierzchołka takiej interpretacji. Przyznam, że przez lata spotykałam na swojej drodze ludzi, którzy piali z zachwytu nad Muminkami, więc zapragnęłam w końcu poznać i zrozumieć ten fenomen. Kiedy więc zobaczyłam książkę Hanny Dymel-Trzebiatowskiej, nie mogłam się powstrzymać przed jej lekturą. To właśnie ta Perspektywa filozoficzno-literacka będąca podtytułem książki, jest tym czego szukam! Co prawda, Przechadzki po Dolinie Muminków są kontynuacją wcześniejszej pozycji autorki czyli Filozoficznych i translatorycznych wędrówek po Dolinie Muminków, ale po przeczytaniu opisu miałam nadzieję, że jej nieznajomość nie wpłynie na moją satysfakcję z lektury.

Książka Przechadzki po Dolinie Muminków. Perspektywa filozoficzno-literacka poprowadziła mnie przez kilka bardzo interesujących zagadnień. Filozofujemy o domu, o różnych cechach bohaterów - Muminków, Paszczaków Małej Mi, Hatifnatów, Buki, Mimbli czy homek, ale też o ekologii, przyjemności, milczeniu, rutynie, strachu czy starości.

Fantastyczne są również nawiązania do teatru i dramatu czy komiksów, bo warto pamiętać, że Tove Jansson podarowała nam także trzy książki obrazkowe! W rozdziałach na ten temat otrzymujemy dodatkowo ilustracje, które zgrabnie przypominają nam o czym rozmawiamy. W książce możemy również znaleźć kilka smaczków literackich np. o abstrakcji, które dodatkowo ubarwiają lekturę.

Albo przynajmniej możemy usiąść na moście, patrzeć na wolno płynącą wodę w potoku 

i czesać włosy - długo i leniwie.

Cytat tygodnia

(...) Przestrzeń między wieżami wypełnia

ocalone przed wybuchem blade niebo,

pod którym wydaje się trwać nieustanny ruch zdruzgotanych wind,

bezgłośnie pracują setki komputerów,

przezroczyste cienie podają sobie z rąk do rąk

nietknięte pożarem dokumenty,

z telefonów płyną sygnały,

które odsłuchane będą być może za miliony lat

na jakiejś nieznanej planecie.

- Wieże, Julia Hartwig -

Zamach, o którym wielu już zapomniało czyli „Madryt 11 marca" Zuzanny Jakubowskiej

Tytuł: Madryt 11 marca

Autor: Zuzanna Jakubowska

Wydawnictwo: Dialog
Data wydania: 2004
Liczba stron: 224
Kategoria: Reportaż

Ocena: 9/10

 

Wszyscy pamiętamy o zamachach z 11 września 2001, jednak mało kto z nas pamięta o tych, które wydarzyły się trzy lata później. Tak się składa, że 11 marca 2024 minęło 20 lat od zamachów w Madrycie, w których zginęło niemal 200 osób, a liczba rannych oscylowała wokół 2000. W dodatku te liczby są tak niskie tylko przez przypadek i "szczęście" - ostatecznie bowiem wybuchło "tylko" 10 z 13 bomb, a do tego nie do końca w "odpowiednim" dla zamachowców momencie. Mimo to trzeba pamiętać, że zamachy w Madrycie to najbardziej krwawy zamach terrorystyczny w Europie od czasu ataku na samolot linii Pan Am nad Lockerbie w 1988. Skala tej tragedii była ogromna, a przecież miało być jeszcze gorzej. 

Tymczasem w Polsce o tym wydarzeniu pamięta niewielu, a niesłusznie. Nie chcę robić wyliczanki na tragedie, ale gdyby ograniczyć się do liczb, to w zamachach 11 września zginęło 6 Polaków, a w tych w Hiszpanii 4. Patrząc na tę statystykę widać, że różnica w niej jest niewielka, a jednak przeogromna dla naszej świadomości na temat aktów terroru. Dziwi mnie to tym bardziej, że na początku XXI wieku przeprowadzenie podobnego do WTC zamachu w Polsce byłoby po prostu niemożliwe - nie mieliśmy ani takich środków, ani budynków, ale atak na kolej? To coś co był i jest aż do bólu wyobrażalne. Jednak mimo to, o tym wydarzeniu w Polsce nie wspomina się niemal wcale. Znalezienie książek czy filmów, które ten temat poruszają jest praktycznie niemożliwe. Dlatego książka Zuzanny Jakubowskiej, polskiej autorki, specjalistki w temacie „nacjonalizmu i terroryzmu baskijskiego" jest tak unikatowa i równocześnie robi tak wielkie wrażenie.

Przed Dolą nie ma ucieczki czyli „Gołoborze. Starucha" Aleksandry Seligi

Tytuł: Gołoborze. Starucha

Autor: Aleksandra Seliga

Cykl: Gołoborze
Tom: 3
Wydawnictwo: Kobiece
Data wydania: 2024
Liczba stron: 288
Kategoria: Fantastyka, literatura historyczna

Ocena: 9/10

Kiedy przed rokiem po raz pierwszy sięgnęłam po książkę z cyklu Gołoborze, nie sądziłam, że jest to pozycja tak nietypowa w zbiorze polskiej fantastyki. Dziś nie jest o to łatwo, szczególnie gdy mowa o fantastyce z motywem słowiańskim. Tymczasem Aleksandra Seliga wciągnęła mnie do swojego bezwzględnego świata pełnego dawnych bogów, zobowiązań, namiętności i magii. Przez pierwszy tom kroczyliśmy z Nawojką, w drugim poznawaliśmy świat z Brygidą, a przez trzeci prowadzi nas Dobromiła. W każdym z nich poznajemy tak inny, a jednocześnie tak podobny świat, w każdym są tak inne, a wciąż tak podobne wyzwania, ale może chociaż zakończenie tego ostatniego tomu przełamie klątwę dwóch poprzednich? 

Tym razem pani Seliga przedstawia nam Dobromiłę. Kapłanka dożyła starości rezygnując ze swoich zwyczajowych aktywności i z walki w obronie Starej Wiary oraz unikając bogów, a zwłaszcza jednego. Jako starsza pani żyje spokojnie, „lubi ugotować coś dobrego, najeść się i popatrzeć jak za oknem śnieg pada na żwirowaną drogę Łazów". Dobromiła jest już właściwie przekonana, że udało jej się uciec losowi, ale wtedy Dola upomina się o to co jej się należy. Pod Łysą Górą dochodzi do rytualnego morderstwa, a podejrzenia padają na bliskich kobiety. Gdy śmierć zagląda w oczy ukochanej wnuczki Dobromiły, seniorka porzuca dotychczasowe postanowienia i chociaż ma poczucie, że jest już na to najzwyczajniej w świecie za stara, przywołuje moce by chronić to co dla niej najdroższe. 

Gdy byłam dzieckiem, mówiłam jak dziecko, czułam jak dziecko, myślałam jak dziecko. 

Kiedy stałam się kobietą, wyzbyłam się tego co dziecięce. 

Kiedy zaś stałam się staruchą, wyzbyłam się tego co kobiece.

Cytat tygodnia

Historia zmieni się w legendę, legenda w baśń, baśń w mit... 

A my dzięki temu zyskamy nieśmiertelność.

- Gołoborze. Matka, Aleksandra Seliga -

Medyczny spisek czyli „Stan terminalny" Robina Cooka

Tytuł: Stan terminalny

 

Autor: Robin Cook

Wydawnictwo: Rebis

Data wydania: 2010

Liczba stron: 416

Tłumacz: Marta Klimek-Lewandowska

Kategoria: Thriller medyczny

Ocena: 6/10

Od lat chciałam przeczytać jakąkolwiek książkę Robina Cooka, ale nigdy nie było dobrego momentu. Zresztą po wielkiej fascynacji kryminałami i thrillerami, w ostatnich latach nasze drogi przecinały się znacznie rzadziej. Jednak w tym roku biję rekordy! Poznałam Vincenta Severskiego w jego sensacyjnym Placu Senackim 6 PM, Roberta Galbraitha (czyli J.K. Rowling) w cyklu o Cormoranie Strike'u, powróciłam do Yrsy Sigurðardóttir, której dwie książki czytałam ponad 10 lat temu i bardzo polubiłam ten islandzki klimat, przeczytałam też dwa kryminalne debiuty - Łukasza Sikory oraz Anety Kisielewskiej. Dawno nie miałam tak kryminalnego roku! Teraz zaś dzięki współpracowniczce mojej mamy przeczytałam Stan terminalny, za co jestem jej bardzo wdzięczna.

Sean Murphy to uzdolniony buntownik, który ukończył Harvard i wciąż czuje potrzebę nowych zawodowych przygód. Kiedy dowiaduje się o ośrodku Forbes Cancer Center, w którym wyleczalność pewnego nowotworu mózgu dochodzi do 100%, nie waha się by zrobić wszystko co możliwe, aby pojechać tam na praktyki, włącznie z porzuceniem swojej dziewczyny. Jednak Janet Reardon jest z kolei zdeterminowana by o ten związek walczyć, a że jest pielęgniarką to wie, że praca się dla niej znajdzie się zawsze. W rezultacie dziewczyna wyrusza za Seanem do Miami, gdzie wkrótce oboje się przekonują, że wszystko jest zupełnie inne niż się tego spodziewali - projekty, w których mogą brać udział, szefowie, którzy nie wykazują radości na widok chłopaka a są zachwyceni przenosinami Janet, przedziwni współpracownicy, a w przypadku Seana ogólna atmosfera braku zaufania i niechęci. Oboje szybko dostrzegają, że w rajskim instytucie i szpitalu dzieją się niepokojące rzeczy, a im dłużej Sean się tam kręci tym wyraźniej widzi, że coś złego dzieje się we flagowym projekcie Medulloblastomy. Młody naukowiec wraz z panną Reardon postanawiają podążyć tym tropem, jednak wydają się nie rozumieć, że łamanie zasad to jedno, a drugie to konsekwencje, którą mogą być znacznie bardziej niebezpieczne niż tylko wyrzucenie z pracy i stażu...

- No cóż, uważałem, że powinieneś o tym wiedzieć. Znając ciebie, jakoś ciągle nie mogę uwierzyć, że nie narobiłeś tam jeszcze zamieszania.

- Ranisz moje uczucia mówiąc takie rzeczy.

Cytat tygodnia

(...) Podnieście dłonie okute

I bijcie w trumien wieka,

Niech zmartwychwstanie w płomieniach

Godność wolnego człowieka

- Manifest, Mieczysław Ubysz -

Cytat tygodnia

A jednak świat się skończył. Czy wy rozumiecie?

Świata nie ma i ja go nie stworzę.

Czas jest równy i cichy. Lecz czekajcie... może -

Może ja jestem już na tamtym świecie?

- Poezje, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska -

Walka domowa czyli „Śmiertelnie ciche miasto" Muronga Xuecuna

Tytuł: Śmiertelnie ciche miasto

 

Autor: Murong Xuecun

Wydawnictwo: Czarne

Data wydania: 2024

Liczba stron: 320

Tłumacz: Hanna Pustuła-Lewicka

Kategoria: Literatura faktu, reportaż

Ocena: 6/10

Wyobrażam sobie, że o tym jak pandemia wyglądała w Chinach można byłoby napisać regały książek i to zarówno z literatury faktu, jak i analiz społecznych czy medycznych. Dlatego takich książek jak Śmiertelnie ciche miasto nie tylko się spodziewałam, ale wręcz ich oczekiwałam, a lektura "od wewnątrz" wydawała mi się tym, na co czekało naprawdę wielu. Atutem było dla mnie także chińskie pochodzenie autora, które jak sądziłam, pozwoli mu znacznie lepiej oddać rzeczywistość, która jest codziennością Chińczyków. To sprawiło, że książka pana Xuecuna wskoczyła na mój czytnik zaraz po premierze!

Reportaż Muronga Xuecuna to zbiór historii mieszkańców Wuhanu z pierwszych miesięcy pandemii. Opowieści mają elementy wspólne, ale wbrew pozorom są bardzo różnorodne. Autor bezlitośnie pokazuje to jak dziesięciolecia opresji i propagandy wdrukowały się w umysły Chińczyków i nie waha się wskazywać, że nawet to co wydawałoby się oczywiste przy walce ze śmiertelnie niebezpieczną chorobą, tutaj takie wcale nie jest. To książka wypełniona dramatem, ale i sprzecznościami, pragnieniem walki w jasnej sytuacji zagrożenia życia i ogromnym strachem przed konsekwencjami, które są nieuniknione. Czuję się przekonana o apokaliptycznym nastroju panującym w Wuhan od końca 2019, który rewelacyjnie przedstawił pan Xuecun.

Nie­któ­re rany szyb­ko się goją, inne po­trze­bu­ją wię­cej czasu, jesz­cze inne nie za­go­ją się nigdy.

Cytat tygodnia

(..) wieczorem lubię wędrować po rubieżach Miasta

wzdłuż granic naszej niepewnej wolności

patrzę z góry na mrowie wojsk ich światła

słucham hałasu bębnów barbarzyńskich wrzasków

doprawdy niepojęte że Miasto jeszcze się broni.

- Raport z oblężonego miasta, Zbigniew Herbert -

W cieniu doświadczeń czyli „Pomiędzy światami" Ireny Klepfisz

Tytuł: Pomiędzy światami

 

Autor: Irena Klepfisz (red. Olga Kubińska)

Wydawnictwo: Słowo/obraz terytoria

Data wydania: 2024

Liczba stron: 622

Tłumacze: Justyna Bilik, Urszula Chowaniec, Sylwia Chutnik, Krzysztof Czyżewski, Bronisława Karst, Katarzyna Kaszorek, Bożena Kleff, Paulina Kruk, Olga Kubińska, Agnieszka Legutko, Magdalena Macińska, Izabela Morska, Bella Szwarcman-Czarnota, Karolina Szymaniak

Kategoria: Fantastyka, science fiction, kryminał, thriller

Ocena: 9/10

Każdego roku staram się co najmniej dwa razy "zajrzeć" do poezji. Niektórzy powiedzą, że to mało, bo przecież do prozy zaglądam tak regularnie, inni powiedzą, że sporo, bo poezja nie cieszy się specjalnie dużą popularnością, a przecież i dramatów też często nie czytam. Jednak dla mnie dwa razy to dokładnie tyle, żebym nie poczuła się przytłoczona, a równocześnie poszerzyła swoje horyzonty. W tym roku pierwszy tomik przeczytałam w pierwszym półroczu, Dusza przed zachodem słońca młodej poetki Julii Bukowskiej, ale na kolejny nie miałam specjalnych planów. Dlatego gdy pojawiła się okazja na coś nieznanego, nie wahałam się ani chwili, choć muszę przyznać, że aż takiej cegiełki nie przewidywałam. :)

Ostatecznie padło na zbiór wierszy i esejów Ireny Klepfisz pod tytułem Pomiędzy światami. Książka jest spora, bo liczy ponad 600 stron, a na nich możemy przeczytać poezję pani Klepfisz z różnych okresów jej twórczości oraz kilka przypowieści, fragmenty wybranych esejów i wywiadów, których celem było zarysowanie postaci Ireny Klepfisz polskiemu czytelnikowi. Warto zwrócić uwagę, że poezja jest dwujęzyczna. Pani Klepfisz pomimo polskiego pochodzenia nie pisze po polsku. Osoby współpracujące przy tworzeniu tej pozycji postanowiły dać nam polskie tłumaczenie, ale równocześnie pozostawić oryginał do wglądu. Uwielbiam takie podejście do poezji, bo to pozwala nam dostrzec pewne językowe, rytmiczne, ale i wizualne niuanse, które nie zawsze można uchwycić po przetłumaczeniu. Osobiście miałam kilka wierszy, które w oryginale brzmiały mi o wiele lepiej niż po polsku, więc ja z takiego rozwiązania jestem bardzo zadowolona. Poza tym w rozdziale Kilka słów w języku matczynym czeka na czytelnika coś więcej niż język angielski!

(...) tak tak

ból jest częścią życia

ale wolałabym

żebyś zostawiła swój

dla siebie.

- dialogi ze sobą -

Błędy i radości, sposoby młodości „Nasza łąka" Nena Mandziak

Tytuł: Nasza łąka

 

Autor: Nena Mandziak

Wydawnictwo: Agencja Wydawnicza Gajus

Data wydania: 2023

Liczba stron: 104

Kategoria: Literatura młodzieżowa

Ocena: 6+/10

Lubię poznawać młodych autorów, a Nena Mandziak według opisu jest początkującą pisarką i Nasza łąka to jej pierwsza książka. Kusiło mnie żeby poznać zarówno Agencję Wydawniczą Gajus, jak i debiutantkę, która w głównej roli swojej książki osadziła radosną i pozytywnie nastawioną nastolatkę, a osią lektury ustanowiła dojrzewanie. To brzmiało obiecująco!

Na pierwszej stronie poznajemy Emmę, która właśnie rozpoczyna naukę w nowej szkole w połowie semestru. Razem z nią dajemy się uspokoić jej mamie przed tym emocjonującym wyzwaniem, a potem poznajemy nowe osoby. Dziewczyna jest uśmiechnięta, spokojna, zadowolona z życia. Wraz z nią płyniemy przez książkę nienękani napięciem, dramatycznymi zwrotami akcji itd., skupiamy się na poszukiwaniu szczęścia wśród ciepłych ludzi i dobrych książek oraz na poznawianiu samych siebie, może też dowiadywaniu się co nieco z przeszłości, ponieważ fragmenty książki to historia poznania się rodziców Emmy. Kim jesteśmy i jakimi dorosłymi chcemy się stać? To doskonałe pytanie, które Nena Mandziak stawia zarówno przed bohaterami swojej książki, jak i czytelnikami.

- (...) Zobacz tylko, to wszystko pozbawia nas chęci do podnoszenia się z łóżka,

ale pocieszamy się, odliczając dni do końca. Jednak po ukończeniu szkoły tp

wcale się nie zmienia - nadal musimy robić coś, co nas nie uszczęśliwia,

żeby zapewnić godne życie naszym dzieciom, one robią to samo dla swoich

i koło toczy się dalej. Dlatego wolę zrezygnować z kilku lekcji dla wypadu

do muzeum albo na warsztaty artystyczne. - puszcza do mnie oczko.

Cytat tygodnia

Głupcy są zdania, że kiedy poświęcą

Pamięć przeszłości, będą żyć szczęśliwi.

I głupcy myślą: zgon jednego miasta

Nie jest dla innych miast jeszcze wyrokiem.

- Antygona, Czesław Miłosz -

100 Najlepszych Książkek XXI wieku czyli ranking The New York Times

Niedawno New York Times opublikował swój ranking Najważniejszych książek XXI wieku (po polsku dostępna np. tutaj, a w oryginale tutaj). Lista zawiera 100 pozycji, które w czytelnikach na całym świecie wzbudziły mniejsze lub większe emocje. Zwykle większe, ale trudno się temu dziwić, jako że ranking jest dosyć... Specyficzny i o tym chciałam dzisiaj porozmawiać!

Po pierwsze nikogo nie zdziwi oczywistość - lista 100 najważniejszych książek XXI wieku przygotowana przez dziennikarzy The New York Times jest w centrum najważniejszych książek stawia literaturę amerykańską. Wydaje mi się, że trudno się temu dziwić (ja przynajmniej zaskoczona nie jestem), a jednak w niemal każdym artykule na ten temat jest temu poświęcony pierwszy paragraf. Oczywiście przeciwnicy tej koncepcji zwracają uwagę na to, że w pierwszej dziesiątce jest wielu autorów spoza USA, co więcej miejsce pierwsze nie należy do autorki ze Stanów, ale nie ma co zaprzeczać faktom. Ta lista jest zdominowana przez pisarzy i pisarki ze Stanów Zjednoczonych. Czy to czemuś przeszkadza? W teorii, jeśli jesteśmy tego świadomi, to nie powinno. To nadal są bardzo dobre książki. Jednak w praktyce, kiedy lista nazywa się „najważniejsze książki XXI wieku" to trudno nie poczuć lekkiego rozdrażnienia taką próżnością. Jakby tego było mało taki George Saunders, pisarz bardzo ceniony, pojawia się w rankingu aż trzykrotnie i tak, jest twórcą ze Stanów Zjednoczonych. Jednak dla równowagi zwrócę uwagę na to, że kanadyjska pisarka Alice Munro pojawia się dwukrotnie, podobnie jak pisarka brytyjska Zadie Smith. 

Jednak jest coś co łączy USA, Kanadę i Wielką Brytanię, a mianowicie język. Więc nawet jeśli spuścilibyśmy zasłonę milczenia na nadreprezentację autorów amerykańskich, to naprawdę nie da się przeoczyć przewagi autorów anglojęzycznych. Czy to dziwi? Mnie nie za bardzo, ale nie da się ukryć, że można poczuć zmęczenie tym tak jednostronnym punktem widzenia.

Co zrobisz by odzyskać przeszłość, przyszłość i teraźniejszość czyli „Mroczna materia" Blake'a Croucha

Tytuł: Mroczna materia

 

Autor: Blake Crouch 

Wydawnictwo: Zysk i S-ka

Data wydania: 2024

Liczba stron: 344

Tłumacz: Paweł Wieczorek

Kategoria: Fantastyka, science fiction, kryminał, thriller

Ocena: 9/10

W ostatnich tygodniach, dzięki wznowie związanej z promocją serialu na Apple TV, Mroczna materia Blake'a Croucha brylowała w mediach społecznościowych, na blogach, w witrynach księgarni. Tymczasem mnie z początku niespecjalnie zainteresowała, nie miałam jej nawet w czytelniczych planach. Wszystko zmieniły opinie osób, których książkowe wrażenia wysoko cenię. Okazało się, że sporo ludzi znało ją od lat i określało jako „obłęd", „szaleństwo", „wysadzającą umysł i koncepcje", a równocześnie jest bardzo wymagająca i dosyć skomplikowana ponieważ zawiera spory element naukowy. To brzmiało na tyle intersująco, że uznałam, że koniecznie muszę ją poznać. 

Życie Jasona, uniwersyteckiego wykładowcy, ojca i męża, wydaje się dosyć poukładane. Jeden dzień zmienia wszystko. Mężczyzna zostaje porwany, a po brutalnych wydarzeniach budzi się w dziwnym miejscu, wśród naukowców. Wygląda na to, że oni go znają, a wręcz podziwiają, problem w tym, że on kompletnie nie wie kim są. O tym, że nie jest to tylko głupia gra przekonuje się gdy dociera do pustego domu, w którym nie znajduje najmniejszego śladu po żonie i dziecku. Co to za miejsce? Czy można to wszystko cofnąć i po prostu wrócić do domu? 

Nigdy nie pojawia się ostrzeżenie, że wszystko zaraz się zmieni, zostanie nam odebrane. 

Nie istnieje żaden alarm zbliżeniowy, alarmowa lampka, że stoi się nad przepaścią.

 Może właśnie to czyni tragedie tak bardzo tragicznymi. Nie samo wydarzenie, ale sposób, 

w jaki przebiega: cios bez ostrzeżenia, trafiający jak grom z jasnego nieba, 

gdy najmniej się tego spodziewamy. Bez chwili na unik czy skulenie głowy.

Cytat tygodnia

W 80 rocznicę Powstania Warszawskiego

 

Wróćmy do powstania. Sierpniowego. Jak wtedy myśleliśmy.
Że zostanie nazwane na wieki. W całej Polsce.
Ale Polska już w Młocinach, już we Włochach była nie-Warszawą, żyła swoim życiem.
Dla Polski Warszawa przede wszystkim paliła się. To robiło wrażenie. [...]
Więc-wracając do Polski-to Polska nie była Warszawą.
I powstanie zostało powstaniem warszawskim. 

 

- Pamiętnik z powstania warszawskiego, Miron Białoszewski -

Cytat tygodnia

Cykady, niebaczne na to, czym jest wojna, a czym pokój, jakie i kto nadaje wojnom nazwy,

ponownie wzmagają monotonny zaśpiew, teraz to ich wojna,

może też ich pertraktacje pokojowe, dla nas podobnie niezrozumiałe.

- Zmierzchanie świata, Werner Herzog -

Kiedy ściga cię cisza czyli „Widmo przeszłości" Aneta Kisielewska

Tytuł: Widmo przeszłości

Autor: Aneta Kisielewska

Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Data wydania: 2024
Liczba stron: 288
Kategoria: Kryminał
Ocena: 6+/10 

Na lekturę Widma przeszłości skusiłam się głównie dlatego, że zaintrygował mnie na pomysł na fabułę. Oto nastolatka, która zabalowała budzi się rano i odkrywa, że w domu nikogo nie ma. Nie ma rodziców, nie ma młodszej siostry, jest tylko cisza. Wszystko wygląda tak jakby byli tu przed chwilą - pełna lodówka, dziecięce łóżko przykryte kapą w bajkowe jednorożce, a jednak nie wracają ani tego dnia, ani przez kolejne szesnaście lat. Klara stara się żyć dalej, wyszła za mąż, urodziła córeczkę, na miarę swoich możliwości spełnia się zawodowo, robiąc to co lubi choć nie raz o nielubianych porach. Jednak pomimo upływu lat wciąż nie może zapomnieć o wydarzeniach sprzed lat i nie ustaje w poszukiwaniu prawdy o tym co spotkało jej rodziców i siostrzyczkę. Codziennie wstaje rano i mierzy się z myślą, że jej najbliżsi być może nie żyją, być może cierpią, a być może ją porzucili, bo jej nie kochali, bo o niej zapomnieli, bo nie była ważna. Niewyobrażalne obciążenie, na które kobieta nie ma odpowiedzi.  Oczywiście oprócz tego boi się wielu bodźców, które pozostały w jej umyśle po tym traumatycznym wydarzeniu. W mojej opinii Aneta Kisielewska z tą częścią poradziła sobie rewelacyjnie. Może momentami było za dużo amerykańskiego klimatu (ach te polskie śniadania, nic tylko smażony bekon i jajka oraz "intensywny aromat świeżo parzonej kawy", a i kilka innych momentów było moim zdaniem zapożyczonych), ale to w minimalnym stopniu zakłócało współodczuwanie z Klarą. Przede wszystkim jako czytelnicy dostrzegamy nastolatkę z jej buntem, sprzecznymi uczuciami i targającymi nią emocjami, a potem strach, który pozostanie z nią na lata. Nie wszystkie fragmenty rozumiałam (np. to dlaczego ktoś, kto dzwoni do drzwi w sobotni poranek może przynieść tylko złe wiadomości ), ale pani Kisielewska była przekonująca. Nie sprawiło mi trudności postawienie się w sytuacji Klary i to faktycznie spowodowało ciarki na plecach, bo nie oszukujmy się - nikt w jej sytuacji być by nie chciał. 

Im dłużej znamy Klarę, tym bardziej spójna wydaje się jej osobowość. Klara wciąż przeżywa to co się wydarzyło. To wciąż ją ściga, wisi nad nią, przypomina o sobie. Rocznice są cierpieniem, ale i każdy wieczór to walka z nadopiekuńczością i strachem. Niekiedy autorzy mają tendencję do nagłego uzdrawiania swoich bohaterów, robienia z nich Mary Sue. Aneta Kisielewska pokazuje, że czas nie wymazał tego, co spotkało Klarę. Lata minęły, ale ból tej nieoczekiwanej straty, której przyczyny i rezultaty pozostają nieznane, pozostaje w mocy. Kobieta chodzi na terapię, leczy się farmakologicznie, a nadal ma ciężkie chwile. W pewnym momencie Klara wręcz czuje, że traci kontrolę nad sobą i swoim życiem. Nie rozumie tego co dzieje się wokół niej, jest przerażona i nie pomaga jej nawet wsparcie męża i przyjaciółki. Coraz bardziej zamyka się w domu z małą córeczką, ale i tu nie czuje się już bezpieczna. Momentami zaczyna wątpić w to co jest prawdą, a co jest projekcją jej umysłu po traumie. Powoli kobieta czuje, że gubi kontakt z rzeczywistością... To było realistyczne i czułam panikę Klary. Czułam ten strach, to, że tego nie chciała, ale nie potrafiła przed tym uciec. Czułam to napięcie związane z terapią, lekami, frustrację, lęk zalewający umysł. To zrobiło na mnie wrażenie i myślę, że tworzenie trudnych bohaterów jest siłą autorki. 

- Każdej nocy to samo. Znowu się boję nie tylko niepozamykanych okien i drzwi, 

ale nawet zaśnięcia. Przerażają mnie też te wizje, ich realność, powtarzalność. (...) 

Cała moja rodzina jest w nich jak żywa. Uśmiechają się do mnie, rozmawiają. 

Czuję przez sen ich dotyk, słyszę głosy. 

A po wybudzeniu w powietrzu unosi się ich zapach. 

Czy to jest normalne?