Zacznę od tego, że moim zdaniem Niedostosowani. Dlaczego ewolucja nie nadąża Adama Harta to pozycja, która powinna być stawiana za wzór książki popularnonaukowej. Pozwólcie teraz, że w kilku punktach opowiem Wam więcej o tym dlaczego tak uważam. :)
Po pierwsze autor przez wszystkie 335 stron trzyma się tematu. Być może brzmi to śmiesznie, ale książki popularnonaukowe lubią meandrować w tematach pobocznych (wiadomo, np. czytamy artykuł o przemocy, a tam jest wspomniane o tym, że wpływa na to hazard, czytamy o hazardzie, z hazardu szybko przeskakujemy na kolejne 10 tematów i nim się obejrzymy czytamy o zespole supersamca i szkoda byłoby się tą wiedzą nie podzielić). Jednak duża liczba wtrąceń rozwadnia fabułę, a przy tym niepotrzebnie wydłuża książkę, która sama w sobie stanowi zwykle czytelnicze wyzwanie. Dlatego uważam, że fakt, że autor jest bardzo skupiony na myśli przewodniej jest ogromnym atutem tej lektury i bardzo pozytywnie wpłynie na jej odbiór przez czytelników. Jakby tego było mało, temat, który pan Hart sobie wybrał jest dosyć skomplikowany. To nie jest książka typu "o biologii" albo "o astronomii", gdzie płynnie można się poruszać po wybranych zagadnieniach na poziomie mniej lub bardziej wymagającym w zależności od tego na co autor ma chęć. To jest lektura o bardzo konkretnej tematyce - dlaczego ewolucja nie nadąża i nie jest to zagadnienie ani bardzo szerokie, ani szczególnie elastyczne. Z tego powodu bardzo doceniam, że autor dał radę pozostać wierny głównemu zagadnieniu książki, mimo że z całą pewnością nie było to łatwe zadanie.
Zanim ja sam się zagalopuję i stracę grunt pod nogami, powinienem wyznaczyć obszar moich rozważań. Interesują mnie przede wszystkim te aspekty zwierzęcia zwanego człowiekiem, które ukształtowały się w procesie ewolucji, przebiegającym w innym świecie niż ten, w którym dziś żyjemy, lub aspekty, które były przydatne w naszej ewolucyjnej przeszłości, a teraz w zmienionym przez nas samych środowisku dają się nam we znaki.
Nie mamy także podstaw, by zakładać, że w emocjonalnej palecie pierwszych ludzi brakowało uczuć, które moglibyśmy uznać za "nowoczesne", takich jak poczucie winy, wstyd, niepokój albo przytłaczające brzemię cudzych i własnych oczekiwań, ani że uczucia te nie uwydatniły się lub przynajmniej nie nabrały większego znaczenia w naszym codziennym życiu, gdy zamieniliśmy życie łowców-zbieraczy na życie skoncentrowane wokół państw-miast, produkcji i "cywilizacji".
Po trzecie książka Adama Harta jest świetnie napisana. To jest przykład pozycji popularnonaukowej, na całkiem poważny temat, napisanej w sposób przystępny i zrozumiały dla każdego. To inteligentna i rozwijająca lektura napisana z polotem, niekiedy żartobliwie, a zawsze z pomysłem. Wymaga skupienia i ciekawości czytelnika, ale tylko tego. Cała potrzebna informacja znajduje się w książce. To że jest doskonale napisana mogę ocenić dzięki temu, że jest także bardzo dobrze przetłumaczona przez panią Barbarę Gutowską-Nowak. To z całą pewnością było spore wyzwanie, a tłumaczka poradziła sobie z nim wyśmienicie, dzięki czemu dosyć zaawansowana książka popularnonaukowa jest smakowitym kąskiem dostępnym dla każdego.
Zanim jednak zaczniemy się rozpływać nad naszymi dużymi mózgami, warto wspomnieć, że mózgi neandertalczyków były trochę większe.
Po czwarte jest to prawdziwa książka popularnonaukowa. Konkretna bibliografia, przykłady badań czy nawet przypominanie czytelnikowi, że korelacja nie oznacza kauzacji (jak to lubi nam powtarzać Janina z Janina Daily) - widać, że mamy do czynienia z przemyślaną książką człowieka nauki. Jeśli już o człowieku mowa, to warto dodać, że Adam Hart jest brytyjskim naukowcem oraz wykładowcą komunikacji naukowej. Współpracuje z BBC, dla którego realizuje audycje dokumentalno-naukowe, a także jest autorem dziesiątek publikacji naukowych. To oznacza, że Niedostowani. Dlaczego ewolucja wciąż nie nadąża są napisani przez fachowca, specjalistę zarówno w dziedzinie, jak i w komunikacji. Dla książki popularnonaukowej to najlepsze możliwe połączenie. Jakby tego było mało, polskie wydanie tej pozycji również jest najwyższej próby, co sprawia, że czytelnik otrzymuje to co najlepsze.
Dzieje nietolerancji pokarmowych nie tylko pokazują, że zmiany środowiskowe kolidują z naszą przeszłością ewolucyjną, ale także uświadamiają nam, jak bardzo zróżnicowane populacje zamieszkują naszą planetę, nawet w dzisiejszych czasach.
Gdybyście chcieli przeczytać jedną popularnonaukową książkę
w roku, a nie macie specjalnych preferencji by była z fizyki kwantowej albo
chemii jądrowej, to bez wahania polecam Wam Niedostosowanych. Ta
pozycja ma wszystko czego czytelnik może sobie zażyczyć -
doskonały pomysł, mnóstwo współczesnej wiedzy i ciekawostek
podanej w bardzo przystępny sposób oraz bogatą bibliografię,
która będzie świetnym punktem zaczepienia jeżeli któryś temat
mocniej nas zaciekawi. Bardzo polecam!
Za możliwość lektury bardzo dziękuję Wydawnictwu Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz portalowi Sztukater!